Bewegen en met name hardlopen is natuurlijk heel gezond en in hun boeken Het Geheim van Hardlopen en Hardlopen met Power! hadden ze eerder al een overzicht gegeven van de positieve effecten van training op gezondheidsparameters en het risico op ziekten.
Maar Hans en Ron waren toch niet helemaal tevreden met deze algemene uitspraken.
Zoals de lezers van ProRun wel weten, willen Hans en Ron graag alles kwantificeren: hoe groot zijn nu die positieve effecten en hoeveel neemt je levensverwachting toe door een goede conditie?
Dat zijn natuurlijk hele grote vragen, die niet eenvoudig te beantwoorden zijn. We gaan allemaal eens dood, maar wanneer en door welke oorzaak, is de Steen der Wijzen waarnaar al sinds mensenheugenis gezocht wordt.
Toch is het wel mogelijk om meer kwantitatieve uitspraken te doen over het effect van een goede conditie door gebruik te maken van statistiek. Er zijn wereldwijd diverse grootschalige statistische studies verricht, waarbij men een kwantitatieve relatie heeft aangetoond tussen een goede conditie en het risico op overlijden. Keer op keer laten die studies zien dat een goede conditie leidt tot een lager risico op ziektes en overlijden en een (statistisch) langere levensverwachting.
In dit artikel gaan we in op een goed voorbeeld van zo’n studie, op basis waarvan het mogelijk is om je fitnessleeftijd te berekenen. Samen met ProRun hebben we daar een handige calculator voor gemaakt, waarmee je op basis van je VO2 max kunt berekenen wat je fitnessleeftijd is.
In een volgend artikel behandelen we nog een andere grootschalige studie, waarbij ook de invloed van andere factoren (zoals dieet, stress, bloeddruk, erfelijkheid en levensstijl) wordt meegenomen bij het berekenen van je levensverwachting.
In een derde artikel zullen we tenslotte ook nog ingaan op de vraag wat eigenlijk het rendement van training is, dus hoeveel uur extra levensverwachting levert 1 uur training eigenlijk statistisch op?
De resultaten van het HUNT-project
De HUNT-studies (1,2 en 3) zijn een enorm grootschalig project van de Norwegian University of Science and Technology, waarin nagenoeg de volledige bevolking van een deel van Noorwegen participeert (orde van 100.000 mannen en vrouwen). Dit onderzoek loopt al sinds de 80-er jaren van de vorige eeuw. Een deel van de resultaten zijn te vinden op een uitgebreide en interessant website, www.worldfitnesslevel.org.
Het HUNT-onderzoek heeft een sterke focus op het bepalen van de cardiovasculaire fitness en met name de VO2 max en het statistisch kwantificeren van de positieve effecten hiervan op de gezondheid. Zo vonden zij dat een hogere VO2 max de volgende positieve effecten had:
- Lagere sterfte aan hart- en vaatziekten (21% lager risico bij een stijging van de VO2 max met 3,5 mg/kg/min)
- Lagere sterfte aan alle oorzaken (15% lager risico bij een stijging van de VO2 max met 3,5 mg/kg/min)
Daarnaast vonden ze onder meer positieve relaties van een hogere VO2 max met minder hartaanvallen, een betere longfunctie, minder ontstekingsreacties en minder hoofdpijn.
Modellen voor de VO2 max
Een heel leuk resultaat van de HUNT-studies zijn diverse modellen voor het bepalen van de VO2 max. Zo vonden ze dat het mogelijk is de VO2 max te berekenen als functie van parameters als leeftijd, BMI (Body Mass Index) of tailleomvang (in cm), rusthartslag (RHR) en de mate van training PA.
De PA wordt bepaald op basis van de antwoorden op vragen over de mate van training, met name de duur, de frequentie en de intensiteit.
Een voorbeeld is de onderstaande formule, die geldt voor mannen:
VO2 max = 100,27-0,296*leeftijd-0,369*tailleomvang-0,155*RHR+0,226*PA
Voor auteurs Hans en Ron klopt de formule heel goed, want hun berekende VO2 max is resp. 59 en 48, terwijl hun werkelijke VO2 max resp. 60 en 49 bedraagt (alle getallen in ml/kg/min).
Wij vinden het heel bijzonder dat je de VO2 max met zo’n eenvoudige formule nauwkeurig kunt benaderen! Ook kun je met de formule meteen zien wat er met je VO2 max gaat gebeuren als je niet meer zou trainen (dan wordt de PA nul (0) en zal ongetwijfeld ook je RHR en je tailleomvang toenemen…). We komen hier op terug in het volgende artikel over het rendement van training.
De fitnessleeftijd
Het leukste resultaat van de HUNT-studies vinden wij de methode om de fitnessleeftijd te bepalen. Dat werkt als volgt. Men heeft voor de volledige populatie de volgende relaties bepaald tussen de VO2 max en de leeftijd:
Mannen: VO2 max = 63,6-0,393*leeftijd
Vrouwen: VO2 max = 51,2-0,328*leeftijd
Deze relaties zijn ook weergegeven in de onderstaande grafiek.
Als je nu je werkelijke VO2 max weet, kun je je fitnessleeftijd eenvoudig bepalen door in de grafiek te kijken bij welke leeftijd jouw VO2 max gelijk is aan die van de gemiddelde bevolking. Voor auteurs Hans en Ron komt hier respectievelijk 20 en 40 jaar uit, een mooi resultaat voor mannen van resp. 66 en 62 jaar!
Je cardiovasculaire levensverwachting
Je fitnessleeftijd is op zich natuurlijk al een leuke parameters om te berekenen. Voor mensen met een goede conditie, zoals Hans en Ron, zal dat altijd wel lager zijn dan de werkelijke leeftijd. Bij Hans is het verschil zelfs 46 jaar, bij Ron 22 jaar. Uiteraard is dit goed nieuws, want uit alle onderzoeken (waaronder HUNT) blijkt dat een hogere VO2 max (en dus een lagere fitnessleeftijd) gerelateerd is aan minder ziekten en een langere levensverwachting. Maar hoeveel langer zal die levensverwachting nu zijn?
In dit artikel kiezen we voor een eenvoudige benadering: we stellen dat de levensverwachting toeneemt met het verschil tussen de werkelijke leeftijd en de fitnessleeftijd. We noemen dit de cardiovasculaire levensverwachting. Voor Hans en Ron wordt de levensverwachting dus respectievelijk 46 en 22 jaar hoger dan de gemiddelde levensverwachting (van 80 jaar voor mannen en 84 jaar voor vrouwen). Daarmee zouden Hans en Ron dus mogen hopen om resp. 126 en 102 jaar te worden. In goede gezondheid tekenen we daarvoor…
Dit is natuurlijk een te eenvoudige benadering, want in werkelijkheid wordt je levensverwachting niet alleen maar bepaald door je fitheid. Zoals gezegd, zullen we in het volgende artikel nader ingaan op de andere factoren die je levensverwachting bepalen (zoals dieet, stress, bloeddruk, erfelijkheid en levensstijl). Als spoiler alert zullen we vast verklappen dat daar wat lagere levensverwachtingen uit gaan komen!
Benieuwd naar jouw fitnessleeftijd? Ga naar de calculator en we rekenen het voor je uit!
The post Je fitnessleeftijd en levensverwachting appeared first on Het geheim van hardlopen.